Oparzenia, choć nieprzyjemne, nie są niczym, z czym nie dałoby się sobie poradzić. Nie trzeba też od razu jechać do szpitala lub panikować - możemy bardzo dobrze opanować sytuację sami. W tym artykule prezentujemy domowe sposoby na oparzenia.
Pierwsza pomoc przy oparzeniach
Oparzenia mogą powstać z różnych przyczyn, mogą się więc różnić ciężkością uszkodzenia skóry i objawami, jakie dany rodzaj uszkodzenia daje. Każdy typ oparzeń wymagać więc będzie innego traktowania. Ważne, gdy przydarzy nam się coś takiego, by zachować trzeźwy umysł i odpowiednio rozpoznać sytuację, w jakiej się znajdujemy.
Rodzaje oparzeń
Oparzenia dzielą się na pierwszego, drugiego, trzeciego i czwartego stopnia. Pierwszy jest najlżejszy, czwarty najcięższy, ale z reguły spotkać się można z oparzeniami do stopnia trzeciego. Różnią się od siebie objawami, po których można je rozpoznać, oraz sposobami, w jakie powinniśmy się nimi zajmować.
Oparzenie 1 stopnia
Oparzenie pierwszego stopnia, czyli obejmujące tylko naskórek. Jego cechy charakterystyczne to:
Oparzenie takie goi się samoistnie i nie zostawia blizny. Nie wymaga specjalnego leczenia i traktowania, jedynie w celu usunięcia dyskomfortu. Nie wymaga konsultacji z lekarzem.
Oparzenie 2 stopnia
Dzieli się ono na powierzchowne i głębokie, i w zależności od typu obejmuje naskórek i część lub całość skóry właściwej. Znaki rozpoznawcze:
Oparzenie 2 stopnia goi się 2-3 tygodnie i pozostawić może przebarwienia lub blizny. Pojawiających się pęcherzy nie można naruszać, gdyż są wytworzonym przez skórę opatrunkiem, naturalnym, a więc najbardziej odpowiednim. Uszkodzenie ich może doprowadzić do zakażenia i do wydłużenia czasu gojenia się rany.
Oparzenie 3 stopnia
Często wymaga przeszczepu skóry (1). Skóra ulega martwicy, przez co nie czujemy bólu, i przybiera kolor od białego po brunatny.
Przyczyny oparzeń
Oparzenia słoneczne
Co na oparzenia słoneczne, jeśli zdarzyło nam się zapomnieć kremu z filtrem do opalania? Pierwsza pomoc na oparzenia słoneczne obejmuje chłodne, delikatne okłady z wody. Ponadto domowe sposoby na oparzenia słoneczne to okłady z maślanki i picie dużej ilości wody. Przydać mogą się także leki na oparzenia dostępne w aptekach, takie jak pianka na oparzenia lub spray na oparzenia.
Oparzenia termiczne
W przypadku oparzeń termicznych, których większość zdarza się w środowisku domowym, najbardziej przydadzą się domowe sposoby na oparzenia. Pierwsza pomoc przy oparzeniach termicznych wymaga odsłonięcia i długiego schładzania poparzonej skóry.
Należałoby to skonsultować z lekarzem, ale na oparzenia termiczne przydatne mogą okazać się plastry na oparzenia lub inny jałowy opatrunek na oparzenia, oraz maść na oparzenia z alantoiną i pantenolem.
Oparzenie wrzątkiem
W przypadku poparzenia wrzątkiem procedura postępowania jest podobna jak przy oparzeniu termicznym: odsłonięcie i schłodzenie miejsca. Przez dobę od oparzenia należy unikać maści; później jednakże leki na oparzenia mogą się przydać. Może to być spray lub maść na oparzenia. Opatrunek na oparzenia może być jałowy lub hydrożelowy.
Użycie do smarowania nieodpowiednich specyfików, bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą lub po zbyt krótkim czasie od oparzenia może przeszkodzić w procesie leczenia, między innymi przez doprowadzenie do zakażenia. Dzięki odpowiedniemu leczeniu zapobiec można powstawaniu blizn.
Oparzenie olejem
Takie oparzenie jest dużo groźniejsze, niż oparzenie wrzątkiem, należy się więc nim odpowiednio zająć. Na początku należy schładzać poparzone miejsce strumieniem wody przez pół godziny lub do ustąpienia bólu.
Później można zastosować chłodzące okłady, kompresy oraz jałowe i hydrożelowe opatrunki. Dopiero po 2-3 dniach można zacząć smarować poparzone miejsce. Może to być aloes, kwaśne mleko, olej lawendowy czy mąka. Unikać za to należy miodu, łupin z ziemniaków, białka jaja.
Oparzenia chemiczne
Tak, jak w kontakcie ze słońcem należy stosować odpowiednie środki ochrony, tak samo w pracy, bo tam najczęściej mamy kontakt z chemikaliami, należy odpowiednio się zabezpieczać.
Oparzenia chemiczne są na tyle poważnym obrażeniem, że tu domowe sposoby na oparzenia nie bardzo mogą się przydać i nie możemy sami zrobić wiele. Najważniejszym jest usunięcie chemikaliów z ciała osoby poparzonej w ciągu dwóch minut od kontaktu ich ze skórą przez spłukiwanie wodą przez kilka, kilkanaście minut. Następnie należy spłukiwać poparzone miejsce wodą wapienną, roztworem sody albo mydła, oraz jak najszybciej zgłosić się do oddziału ratunkowego najbliższego szpitala (2).
Uszkodzenia wywołane takimi oparzeniami mogą wymagać interwencji chirurgicznej lub stosowania specjalnych bandaży, leków przeciw swędzeniu i antybiotyków.
Czym więc smarować oparzenia?
Zależy to od stopnia oparzenia. Przy niewielkich poparzeniach zastosować można domowe sposoby na oparzenia, czyli smarowanie uszkodzonych miejsc różnymi produktami spożywczymi, od miodu po białka jaj. Przy cięższych oparzeniach o tym, czy można coś stosować, decyduje lekarz. Mogą to być maści z proteinami lub żele chłodzące.
A czym opatrzyć oparzenie?
Podstawą są jałowe opatrunki; użyć można też hydrożelowe plastry na oparzenia. Jako opatrunek może też służyć kompres lub okład chłodzący. Opatrunki hydrożelowe dostępne są w aptekach bez recepty i są dobrym środkiem, jako że już po kilku minutach od nałożenia schładzają poparzone miejsce do naturalnej temperatury ciała, powodując ulgę. Domowe sposoby na oparzenia mogą okazać się równie skuteczne, ale za to tańsze.
